Jak zrobić prawo jazdy w UK?

Wielu naszych rodaków wyjeżdżających na Wyspy Brytyjskie nie posiada jeszcze prawa jazdy i musi poruszać się środkami transportu publicznego. I choć te w Wielkiej Brytanii rzeczywiście są nieporównywalnie lepiej zorganizowane niż nasze, polskie, to jednak dość szybko pojawia się potrzeba posiadania własnego samochodu. Czasami staje się ono koniecznością, jeśli na przykład starasz się o pracę lub masz dzieci - wtedy wygoda poruszania się własnym samochodem jest nie do przecenienia, a praca i życie codzienne stają się prostsze. Trzeba więc i warto zrobić prawo jazdy. Jak się do tego zabrać? Jak wygląda kurs i jak przebiegają egzaminy? Czy to długo trwa? Chcesz zostać kierowcą w Wielkiej Brytanii? Oto kompletny poradnik o tym, jak zrobić prawo jazdy w UK.

Jeśli masz już prawo jazdy wydane w Polsce

Posiadanie polskiego prawa jazdy jest oczywiście honorowane na Wyspach, ale tylko przez określony czas. Uzależniony jest on od kilku czynników, do których należą przede wszystkim wiek kierowcy, długość pobytu i jego status oraz oczywiście rodzaj posiadanego przez niego prawa jazdy. Jeśli więc przyjeżdżasz do UK od czasu do czasu, na przykład do rodziny, lecz na stałe mieszkasz w Polsce, to Twoje polskie prawo jazdy nie będzie budziło zastrzeżeń i nie będzie konieczności jego wymiany na brytyjskie.

Sytuacja zmienia się jednak, kiedy zamierzasz zamieszkać w Wielkiej Brytanii - wtedy angielskie prawo jazdy staje się koniecznością. Jest to szczególnie istotne na przykład wtedy, kiedy zamierzasz się starać o pracę - dla sporej części pracodawców prawo jazdy to jedno z najważniejszych kryteriów przy wyborze przyszłego pracownika.

Pozwala także uniknąć pewnych problemów, na przykład z wysokością opłat na ubezpieczenie komunikacyjne - opłaty te są niższe dla posiadaczy brytyjskiego prawa jazdy.

Przechodzimy więc do rzeczy i wyjaśniamy krok po kroku, jak zrobić prawo jazdy w Wielkiej Brytanii.

Tymczasowe prawo jazdy

Różnice, jakie występują między prowadzenie samochodu w Polsce i w UK, są oczywiste nawet dla laika. Angielskie samochody mają kierownicę po prawej stronie, a lewarek zmiany biegów obsługiwany jest lewą ręką. Już samo to może nas nieco przerazić. Ale nie ma się czego obawiać - to tylko kwestia wprawy, której nabierzesz przygotowując się do egzaminów.

Jak uzyskać tymczasowe prawo jazdy?

W Wielkiej Brytanii pierwszym krokiem, który musisz podjąć, jeśli chcesz uzyskać prawo jazdy kat B, jest wypełnienie i złożenie podania o tymczasowe prawo jazdy provisional driving licence. Służy do tego formularz D1. Można zrobić to na trzy sposoby - wypełnić wniosek i przesłać przez internet, złożyć wniosek w urzędzie pocztowym, albo poprzez złożenie formularza w placówce DVLA, czyli The Driver and Vehicle Licensing Agency. Tutaj znajdziesz także wszystkie szczegółowe informacje dotyczące procedur obowiązujących przy staraniu się o prawo jazdy.

O tymczasowe prawo jazdy mogą ubiegać się osoby, które ukończyły 17 rok życia i nie mają żadnych przeciwwskazań medycznych do prowadzenia pojazdów mechanicznych. Należy także udokumentować długość okresu, jaki spędziło się dotychczas w UK, bowiem tymczasowe prawo jazdy na samochód mogą otrzymać wyłącznie te osoby, które spędziły na Wyspach najmniej 185 dni.

Istotną informacją jest także to, że prawo jazdy provisional driver licence to dokument, który uprawnia osobę posiadającą go wyłącznie do poruszania się samochodem po ulicach Wielkiej Brytanii, z wyłączeniem autostrad.

Pamiętaj!

Wielka Brytania to nie tylko Anglia. Zjednoczone Królestwo to także Walia, Szkocja oraz Irlandia Północna. Musisz więc wiedzieć, że chociaż zdobędziesz brytyjskie prawo jazdy uprawniające się do poruszania się po drogach całej Wielkiej Brytanii, to jednak przepisy obowiązujące na terenie poszczególnych jej krajów - mogą się od siebie różnić. A to ma wielkie znaczenie praktyczne.

Przykładowo - kierowca będący posiadaczem tymczasowego prawa jazdy może poruszać się samochodem z prędkością nie większą niż 45 km/godzinę, podczas gdy w innych krajach przepis taki nie obowiązuje. Zanim więc wybierzesz się na wycieczkę, dokładnie zapoznaj się w przepisami właściwymi dla danego kraju.

Zaczynamy naukę

Najpierw potrzebne jest zdobycie odpowiednich umiejętności - każdy kierowca powinien je posiadać. Poznajemy więc znaki drogowe, uczymy się rozpoznawać warunki drogowe i zagrożenia, jeździć zgodnie z prawem i rozsądkiem. Konieczne więc są odpowiednie przygotowania, czyli lekcje jazdy.

Brytyjskie podejście do kwestii nauki obsługi samochodu i poruszania się nim po drogach publicznych jest znacznie mniej restrykcyjne niż polskie. I choć Twoje umiejętności zostaną skrupulatnie na egzaminie sprawdzone, to cały proces przygotowujący do tego egzaminu może być krótszy, mniej absorbujący i mniej kosztowny. O co chodzi?

W Wielkiej Brytanii nie ma obowiązku wykupienia kursu o określonej liczbie godzin praktycznej nauki jazdy. Możesz przygotować się do testu na dwa sposoby.

Pierwszym z nich jest oczywiście wykupienie jazd u licencjonowanego instruktora. I trzeba przyznać, że większość osób korzysta właśnie z tego sposobu. W nauce chodzi bowiem nie tylko o techniczne umiejętności zmiany biegów i wykonywania poszczególnych manewrów, ale także o praktyczne rozumienie i stosowanie przepisów ruchu drogowego. Materiały dydaktyczne dostępne do nauki teoretycznej są oczywiście niezbędne, lecz każdy kierowca zdaje sobie z pewnością sprawę z faktu, iż stosowanie się do przepisów wymaga znacznie więcej niż tylko umiejętności rozpoznawania znaków drogowych.

Drugi sposób nauki z pewnością przypadnie Wam do gustu. W Wielkiej Brytanii istnieje możliwość zdobywania umiejętności bez instruktora. Możesz uczyć się jeździć pod okiem innej osoby, która posiada prawo jazdy, jeżdżąc razem z nią, jako kierowca. Może to być Twój znajomy, tata, brat lub babcia - jedyne wymagania, jakie musi spełniać taki mentor, obejmują jego wiek i staż jako kierowca. Osoba taka musi mieć przynajmniej 21 lat oraz być kierowcą minimum trzy lata, a jej prawo jazdy musi być wydane w Wielkiej Brytanii lub innym kraju członkowskim Unii Europejskiej.

Pamiętaj też o tym, że samochód, którym będziesz zdobywał swoje doświadczenie, musi być odpowiednio oznakowany - wymagane jest, aby miał z przodu i z tyłu po jednej naklejce z literą “L” - muszą być one określonej wielkości, a litera musi być na białym tle. Samochód do nauki jazdy musi mieć także ubezpieczenie - polisę z dopisanym nazwiskiem kursanta.

Jeśli zarówno Twój nauczyciel, jak i samochód spełniają powyższe kryteria, możesz rozpoczynać naukę.

Co więc wybrać?

Warto zainwestować nieco pieniędzy i wykupić chociaż kilka godzin nauki jazdy z instruktorem. Zwłaszcza w przypadku Polaków jest to bardzo istotne - przyzwyczajeni jesteśmy przecież do prawostronnego ruchu, a nasze nawyki są bardzo głęboko zakorzenione. Możesz skorzystać zarówno z usług angielskiego, jak i polskiego instruktora - wówczas łatwiej zrozumiesz niuanse przepisów ruchu drogowego.

Nauka z instruktorem nie jest również bardzo droga - za godzinę zapłacisz, w zależności od regionu zapłacisz za jazdę od 17 do 25 funtów. Nie ma także obowiązku wykupienia większego pakietu jazd - jeśli wystarczy Ci jedynie jedna czy dwie godziny nauki, możesz na tym poprzestać i dalej jeździć ze znajomym kierowcą, a wówczas koszt zrobienia Twojego prawa jazdy będzie niższy. Trzeba jednak brać pod uwagę, że niektórym kursantom potrzeba kilku tygodni, by zdobyć odpowiednie umiejętności, ale w większości przypadków zajmie to kilka miesięcy.

Badania lekarskie

Badania lekarskie to kolejna kwestia, w której prawo brytyjskie znacząco różni się od polskiego. W Zjednoczonym Królestwie nie ma obowiązku poddania się badaniom lekarskim potwierdzającym brak przeciwwskazań do posiadania prawa jazdy.

Na druku D1, który składasz aby uzyskać tymczasowe prawo jazdy, określasz po prostu swój stan zdrowia i zaznaczasz choroby, na które cierpisz. Tyle wystarczy.

Egzaminy

Kwestia egzaminów w UK wygląda podobnie jak w Polsce. Aby móc poruszać się samochodem po brytyjskich drogach, musisz zdać egzaminy - pierwszy z nich to oczywiście egzamin teoretyczny, sprawdzający Twoją znajomość zasad poruszania się autem, natomiast egzamin praktyczny pozwoli określić czy do zasad tych potrafisz się zastosować w praktyce.

Podobnie jak w Polsce, w UK egzaminy są płatne. Teoretyczny kosztuje 23 funty, natomiast praktyczny od 62 do 75 funtów w zależności od tego, jaki termin wybierzesz. O tym jednak opowiemy bardziej szczegółowo za chwilę. W każdym razie warto przygotować się do nich skrupulatnie i nie liczyć na szczęście, a na własną wiedzę i umiejętności praktyczne. Czytaj więc kodeks, poradniki i pytaj instruktora zawsze gdy masz wątpliwości - tylko wtedy uda Ci się zdać egzamin.

Zarezerwuj termin egzaminu

Pierwszym egzaminem, który będziesz musiał zdać, jest oczywiście test teoretyczny. Termin egzaminu na prawo jazdy można zarezerwować telefonicznie lub online. Nie będziesz musiał czekać długo - zwykle jest to kilka dni. Pamiętaj, aby zabrać na egzaminy dokumenty.

Egzamin teoretyczny

Teoretyczny egzamin na prawo jazdy składa się w Wielkiej Brytanii z dwóch części, a aby go zdać, musisz uzyskać określoną ilość punktów z każdej z nich. Punkty z nich nie są sumowane, a więc jeśli z jednej z części uzyskasz maksymalną ilość punktów, ale druga pójdzie Ci zdecydowanie słabiej - nie otrzymasz pozytywnej oceny i będziesz musiał spróbować drugi raz.

Części egzaminu teoretycznego na prawo jazdy to:

• test wielokrotnego wyboru - multiple choice question,
• hazard perception.

Test zawiera 50 pytań, na które musisz udzielić odpowiedzi w ciągu 57 minut. Warunkiem zdania jest popełnienie nie więcej niż 7 błędów.

Hazard perception to zestaw 14 krótkich filmików (polscy kursanci doskonale je znają), których zadaniem jest sprawdzenie Twojej reakcji na ewentualne zagrożenia pojawiające się na drodze. Tutaj liczy się refleks i spostrzegawczość - zupełnie jak za kierownicą. Każdy z filmów przedstawia sytuacje na drodze, jakie zdarzają się codziennie. Co będziesz musiał zrobić? Zasady są proste - Twoim zadaniem jest w porę zauważyć zagrożenie i zapobiec mu poprzez naciśnięcie przycisku myszki.Od szybkości reakcji będzie zależała ilość punktów, które uda Ci się zdobyć. Zadania te także są punktowane - za każde z nich możesz uzyskać do 5 punktów. Łączna ich ilość wynosi 70, a na zaliczenie egzaminu potrzeba 44 punkty.

Podobnie jak w Polsce, wyniki egzaminu teoretycznego na prawo jazdy są znane już kilka chwil po ukończeniu testu. Od razu możesz więc umówić się na praktyczny egzamin lub termin poprawkowy części teoretycznej. Pamiętaj jednak, że jeśli nie zdałeś tylko jednej części testu, to i tak powtarzać musisz obydwie.

Egzamin praktyczny

Po zdaniu egzaminu teoretycznego, możesz przystąpić do egzaminu praktycznego. Ten niewiele różni się od znanego nam w Polsce. Jedna z różnic polega na tym, że w Wielkiej Brytanii możesz zdawać go nie tylko w dni robocze. Możesz zdawać egzamin na prawo jazdy także w weekendy oraz dni ustawowo wolne od pracy - pamiętaj jednak, że jest wtedy droższy.

Kolejna z niewielu różnic obejmuje samochód egzaminacyjny - w Wielkiej Brytanii ich po prostu nie ma. Sam musisz więc zadbać o pojazd, w którym będziesz zdawał egzamin.

Praktyczna część egzaminu na prawo jazdy trwa 40 minut i obejmuje trzy części:

• badanie wzroku,
• pytania teoretyczne,
• jazda.

Badanie wzroku jest tą częścią, która nie obowiązuje w Polsce, a przynajmniej nie na egzaminie. W Wielkiej Brytanii natomiast, przed rozpoczęciem jazdy, zostaniesz poproszony o odczytanie tablicy rejestracyjnej pojazdu z odległości 20 metrów. Pamiętaj więc, aby zabrać ze sobą okulary lub szkła kontaktowe, jeśli masz wadę wzroku.

Po zaliczeniu badania wzroku, usłyszysz od egzaminatora dwa pytania z zakresu bezpiecznej eksploatacji samochodu. Mają one na celu sprawdzenie, czy potrafisz prawidłowo ocenić stan pojazdu. Jeśli odpowiesz na nie poprawnie, egzaminator poleci Ci wykonanie dwóch manewrów, czyli dokładnie tak samo jak w Polsce. Może to być zawracanie, parkowanie prostopadłe lub równoległe, cofanie po łuku lub awaryjne zatrzymanie pojazdu.

Ostatnim etapem egzaminu praktycznego jest jazda. Ważne będzie zachowanie bezpieczeństwa poruszania się po drodze oraz stosowanie się do przepisów kodeksu drogowego, czyli nic, czego nie znalibyśmy z własnego podwórka. W czasie jazdy należy pamiętać, że można popełnić maksymalnie 15 błędów tak zwanych nieistotnych, czyli takich, których popełnienie nie stwarza zagrożenia dla nas i innych uczestników ruchu drogowego. Natomiast poważny błąd, którego efektem jest stworzenie sytuacji niebezpiecznej, kończy egzamin natychmiast.

Co dalej?

Możliwości są dwie - zdałeś egzamin lub go nie zdałeś. Jeśli przydarzy Ci się “wpadka”, możesz zarezerwować sobie kolejny termin. Pamiętaj jednak, że musi upłynąć do niego nie mniej niż 10 dni. Możesz wykorzystać ten czas do podszlifowania swoich umiejętności.

Jeśli jednak uda Ci się uzyskać prawo jazdy, egzaminator odbierze od Ciebie tymczasowe prawo jazdy i prześle je do urzędu. W terminie nieprzekraczającym trzech tygodni zostanie Ci odesłane pocztą stałe, pełne prawo jazdy.

Co ciekawe, możesz od razu wrócić samodzielnie swoim samochodem do domu i poruszać się nim zanim otrzymasz pełne prawo jazdy. Brytyjskie prawo nie narzuca bowiem kierowcom obowiązku posiadania przy sobie dokumentu. W przypadku kontroli drogowej będziesz miał obowiązek dostarczyć je do najbliższego posterunku policji. Musisz to zrobić w ciągu siedmiu dni.

A jeśli nie mówisz po angielsku…

To także nie jest problem. Wszystkie materiały dydaktyczne możesz bez większych problemów kupić nie tylko w języku angielskim, ale także po polsku. Podobnie jest z usługami instruktorów.

A co z egzaminami na prawo jazdy? Możesz je zdawać w języku polskim - zarówno testy teoretyczne, jak i część praktyczną. Jest to możliwe zarówno w Anglii, jak i Walii, Szkocji czy Irlandii Północnej.

Wielka Brytania wydaje się więc być przychylna aplikantom na kierowców. Procedura zdobywania uprawnień do kierowania samochodem jest tu bardziej uproszczona niż w Polsce i bardziej nastawiona na praktyczne umiejętności, nie zaś na “odrobienie” przepisowej ilości jazd szkoleniowych. Zrobić prawo jazdy w UK nie jest trudno, choć oczywiście bez odrobiny zaangażowania i praktyki nie będzie to w ogóle możliwe.