Katalizator – czym jest i jakim awariom ulega?

Wydaje się, że katalizator należy do tych części samochodowych, które budzą wiele emocji. Niektórzy kierowcy twierdzą bowiem, iż jest to element zbędny, z którego z powodzeniem można zrezygnować. Inni natomiast nie mają wątpliwości, że w każdym pojeździe powinien być zamontowany katalizator. Problemy wynikające z awarii katalizatora wskazują, iż jak najbardziej  jest on potrzebny i to nie tylko ze względu na troskę o środowisko. W poniższym artykule wyjaśnimy, do czego służy katalizator oraz jakim awariom najczęściej ulega.

Do czego służy katalizator? 

Katalizator samochodowy to dosyć ważny element układu wydechowego, zlokalizowany w kolektorze wydechowym. Zadaniem reaktora katalitycznego, jak często nazywa się katalizator, jest oczyszczanie spalin, mające na celu ograniczenie zanieczyszczenia powietrza. Jak do tego dochodzi? Wewnętrzne ściany kanalików katalizatora, przez które przechodzą spaliny, pokryte są metalami szlachetnymi. Mozę to być platyna, pallad lub rod. Zawarte w spalinach toksyny wchodzą z powyższymi pierwiastkami w reakcje, w wyniku których dochodzi do ich neutralizacji. 

„Obecność katalizatora w kolektorze wydechowym jest dziś obowiązkiem wynikającym z przepisów kodeksu drogowego. Awaria tego elementu wymaga jego natychmiastowej wymiany, w przeciwnym razie należy się liczyć z otrzymaniem wysokiego mandatu przy najbliższej kontroli drogowej. Brak sprawnego katalizatora przekreśla także szanse na pozytywne przejście corocznego przeglądu pojazdu.” – informuje ekspert z iParts.pl 

Najczęstsze awarie katalizatorów 

W teorii katalizator to podzespół, który powinien przetrwać wiele lat w nienaruszonym stanie. Tak przynajmniej twierdzą producenci reaktorów katalitycznych, zwykle wskazując, iż są one w stanie sprawnie funkcjonować nawet po przejechaniu 200 tys. kilometrów. Niestety rzeczywistość weryfikuje zapewnienia producentów, zwykle zmuszając kierowców do wymiany lub przynajmniej regeneracji tej części po przejechaniu nawet dwukrotnie mniejszej odległości. Jakim awariom ulegają katalizatory? Najczęściej zgłaszany jest jeden z trzech poniższych problemów: 

• Usterka mechaniczna – ubytek w konstrukcji katalizatora często prowadzi do osłabienia jego wydajności lub całkowicie upośledza pracę reaktora katalitycznego. Poza tym, nawet jeśli objawy uszkodzenia mechanicznego katalizatora nie są widoczne, element ten należy wymienić ze względu na ogromny wzrost ryzyka wystąpienia niesprawności. Uszkodzenie mechaniczne może być efektem kolizji, a nawet uderzenia przez drobny kamień. 

• Stopienie części katalizatora – jeżeli dochodzi do stopienia któryś elementów konstrukcyjnych katalizatora, najczęściej są to kanaliki. Jako jedyne mają bezpośredni kontakt z gorącymi spalinami. Uszkodzenie kanalików, a więc rdzenia reaktora katalitycznego, jest szczególnie prawdopodobne wtedy, gdy paliwo przepływające przez kolektor nie jest jeszcze całkowicie spalone. Do takiej sytuacji może dojść na przykład z powodu nierozgrzania silnika lub też jego niepoprawnej pracy. 

• Zatkanie kanalików – część toksyn może nie zostać zneutralizowanych, przez co osiada w kanalikach. Problem ten występuje zwłaszcza w przypadku korzystania z niskiej jakości, zanieczyszczonego paliwa. 

Awaria katalizatora to problem, który należy jak najszybciej rozwiązać. „Wbrew pozorom reaktor katalityczny nie tylko dba o środowisko, lecz jest ważny również dla pracy jednostki napędowej. Uszkodzenie tego elementu lub też zatkanie kanalików mogą się zatem objawiać np. pogorszeniem osiągów silnika” – wskazuje specjalista z iParts.pl.